Sağduyu Endişesi

[Constantine]

Sağduyu çağrısından ne anlamalıyız?

Önce muhalefet partileri ile Genelkurmay arasında kara harekatı gerilimi, sonra Ergenekon soruşturması ve AK Parti’ye kapatma istemi nedeniyle yaşanan gerginlik üzerine, “Herkes bir adım geri” diyerek sağduyu istendi. Bu çağrıdan ne anlamak gerekir?


Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet İnsel, sağduyu çağrılarını NTVMSNBC’ye değerlendirdi. Sağduyunun Türkiye’de teslimiyet, kabullenme, statükonun korunması anlamına geldiğini söyleyen İnsel, Ergenekon soruşturma ve AK Parti’nin kapatılması istemine dikkat çekerek, “Sağduyu bu ikisini de, ‘Hadi üstünü örtelim, maç 1-1 oldu, bitirelim’ anlamına geliyorsa, bu çok utanç verici bir sağduyu çağrısı demektir” dedi. İnsel, “Oysa sağduyu adına yapılması gekenin şu anda siyasal alanda olmayan ve siyaset dışı mekanizmaları devreye sokan mücadelenin siyasal alanda verilmesini sağlamak olmalı” diye konuştu.

STK’LARIN SAĞDUYU ÇAĞRISI NE DEMEK?
Ben siyasette sağduyu çağrılarını çok hoş karşılamam. Sağduyu demek sorunların üstünü örtüp gizleme konusunda anlaşma anlamını da taşıyabilir. Türkiye gibi gelişim-dönüşüm toplumlarında sağduyu çok kolay bir şey değildir. Genellikle kastedilen her zaman olumlu olmayabilir. Sağduyu eğer bir şeyin değiştirilmemesi, varolan her şeyin olduğu gibi korunması ve siyasal muhafazarkarlığın herkes tarafından paylaşılması ve korunması, siyasal kurumların, geleneklerin, toplumsal yapının değişmemesi ise bu pek Türkiye açısından iyi bir adım sayılmaz.

Prof.Dr. Ahmet İnsel

Sağduyuyu Türkiye’de şu günlerdeki gündeminden bağımsız ele alırsak; gerçekleşmesini istediğimiz bir ideali, gündeme getirmek, ama aynı zamanda zorlamayla, dayatmayla değil, ikna ederek gerçekleştirmek demektir. Sağduyu tarafların bir karşılıklı ikna çabasının ifadesidir. Maalesef Türkiye’de siyasi alanda bu ikna çabaları, siyasi aktörlerde genellikle teslimiyet, karşı tarafın dedikleri doğru olsa bile kabul etmemek olarak tezahür ettiği için sağduyu bir hırçınlık üzerine teşekkül ediyor.

ERGENEKON VE AK PARTİ DAVASINDA GERİ ADIM MI?
Öncelikle Ergenekon soruşturması ve AK Parti’nin kapatılması isteminin, bunların birbiriyle alakası olmayan şeyler olması lazım. Umarımki Yargıtay Başsavcısı AK Parti’yle ilgili davayı Ergenekon soruşturmasını durdurmak veya engellemek için yapmadı. Umarımki AK Parti ve İçişleri Bakanlığı kendi haklarında kapatma davası açıldığı için Ergenekon’da bu son hamleleri yapmadılar. Umarım...
Bu iki arasında bir bağ varsa, sağduyu vesaire yok, bütünüyle bir çeteleşmiş toplum hareketi var demektir. Umarımki bu ikisinin arasında bir bağ yoktur. Sağduyu bu ikisini de “Hadi üstünü örtelim, maç 1-1 oldu, bitirelim” anlamına geliyorsa, bu çok utanç verici bir sağduyu çağrısı demektir.

SAĞDUYU, ANLAŞAMAZSAK DARBE OLACAK DEMEK Mİ?
Ama hem başbakan hem anamuhalefet partisi, birbiriyle ilgili temelsiz, halkı kışkırtmaktan başka anlamı olmayan, bir gün sonra birşey olmamış gibi devam edemeyecekleri lafları söyleyerek, bir fikir mücadelesinden çok laf ebeliğine, bir sokak kavgasına hazırlık olarak tavır içindelerse, orada sağduyuya ihtiyaç var demektir. Sağduyu şu anlama geliyorsa; örneğin Demirel’le Ecevit birbirlerini yediler ve darbeye ortam hazırladılar ya da Bayar ve İnönü anlaşamadılar darbeye ortam hazırladılar, diyorsak sanki siyasette anlaşamamalarının sonucunun doğal olarak darbe olduğunu kabul ediyoruz demektir. Sağduyu herşeyden önce ne olursa olsun darbe olmayacağını belirtmektir.

NE YAPMALI?
Ben sağduyunun bir statüko örtüsü olmasından endişe ederim. Bu noktada sağduyu nasıl sağlanır sorusuna gelince; laf ebeliği yerine iş yapmak gerekir. Herkes işini yapmalı. AK Parti, CHP’ye ******’a laf yetiştirmek yerine gecikmiş reformları gündeme getirebilse, sadece kendisi için sıkıştığında anayasa değişikliğini değil de, toplumun genelini ilgilendiren anayasa değişikliklerini, özgürlükleri genişletecek anayasa değişikliklerini gündeme getirse bu gerçek sağduyudur. Burada CHP böyle bir demokrasi hamlesinde kendisi engelleyici, tökezletici tıkaç rolü oynayan bir parti olmak istiyorsa da sağduyunun anlamı olmaz. Buna karşılık AK Parti sadece kendisi için değişiklikler yaptığında CHP’nin buna karşı çıkması gayet doğal, ancak burada sağduyudan öte laf etmekten başka birşey yapılmıyor.

YENİ BİR ANAYASADA UZLAŞMAK MI?
Bu konunun herkesin uzlaştığı bir şey olması mümkün değil. Sadece AK Parti’yle sınırlı olmayan, geniş bir çevrenin katılımıyla bir değişiklik paketinin gelmesi tartışmayı oraya çekecektir. Bence sağduyu tartışmayı siyasetin gerçek yapıcı alanlarına çekmektir. İlle de uzlaşı olması gerekmez. Sağduyu tartışmanın ortadan kalkması, herkesin hemfikir olması, her konuda konsensus demek değildir. Bu, otoriter rejimlerde olur. Sağduyu siyasetin asli alanlarında tartışmanın, mücadelenin dönmesini sağlamaktır. Şu anda siyasetin asli alanlarında değil, bir çeteler operasyonuyla, ona karşı emniyet operasyonuyla, ona karşı savcılık operasyonuyla sürdürülüyor. Siyasal alanda olmayan ve siyaset dışı mekanizmaları devreye sokan bir mücadele. Sağduyu bu mücadelenin siyasal alanda verilmesini sağlamak olmalıdır.