Ne kadar prim, o kadar emekli maaşı

[Constantine]

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Başkan Vekili Tahsin Güney, reformun, çalışanların lehine olduğunu ve çalışanları daha fazla sistemde kalmaya teşvik ettiğini ifade ederek, "Sigortalılar, ne kadar fazla süre sistemde kalıp, prim öderse emekli maaşları o oranda artacak" dedi.

Güney, kurumda gazetecilerle yaptığı toplantıda, dünkü görüşmelerde sosyal tarafların talepleri ve bakanlığın bu taleplere yönelik yanıtları hakkında bilgi verdi.

Toplantıda, sosyal tarafların 7 konuyu gündeme getirdiklerini belirten Güney, emekli aylığı bağlama oranının kanun yürürlüğe girdikten sonra işe girecekler için yüzde 2 olarak belirlendiğini kaydetti. Sistemdeki mevcut sigortalılar için ise bir istisna uygulanacağını ifade eden Güney, bu sigortalılardan 3600 prim gün sayısını (10 yıl) doldurmamış olanlar için 3600 prim gün sayısına kadar yüzde 3, 3600 günü geçtikten sonra da yüzde 2 aylık bağlama oranının uygulanmasında uzlaşıldığını
anımsattı. Güney, bu sigortalıların kanun yürürlüğe girmeden önceki dönemde ödedikleri gün sayılarına yönelik de yürürlükteki yasanın öngördüğü yüzde 3,5 aylık bağlama oranın geçerli olacağını söyledi.

Tasarıda, prim ödeme gün sayısının yasa yürürlüğe girdikten sonra kademeli olarak her yıl 100 gün artırılarak, 2028'de 9 bine çıkarılmasının öngörüldüğünü anlatan Güney, buna karşın sosyal taraflarla yapılan müzakereler sonucu bu rakamda 7200 gün olarak anlaşıldığını ve yasa yürürlüğe girdikten sonra işe başlayacakların, emekliliği hak edebilmeleri için 7200 gün prim ödeme şartı aranacağını bildirdi.

-ඉ YAŞ ŞARTI ERKEKLERDE 2046, KADINLARDA 2048'DEN SONRA"
Güney, toplantıda, sosyal tarafların üzerinde müzakere yapmak istediği bir diğer konunun da emekli olabilmek için 65 yaş sınırı şartının aranması olduğunu vurgulayarak, bu konuda hiçbir değişikliğin yapılmadığını, tasarıda öngörüldüğü şekilde kaldığını belirtti. Buna göre, 2036 yılına kadar mevcut yasadaki kadınlar için 58, erkekler için 60 yaş sınırının korunacağına işaret eden Güney, 2036 yılından sonra her yıl bir yıl artılarak, erkeklerde 2046'dan, kadınlarda da 2048'den itibaren emekli olabilmeleri için 65 yaş şartı aranacağını söyledi.

Güney, tasarıda, yaşı doldurduğu halde prim gün sayısını doldurmamış olanlar için 5400 gün prim ödemiş olma şartının aranmasının öngörüldüğünü hatırlattı. Bu sayının, mevcut yasada 4500 gün olduğunu ifade eden Güney, yasa yürürlüğe girdikten sonra kademeli olarak her yıl 100 gün artırılarak 5400 gün şartı aranacağını dile getirdi.

"Reformun, çalışanların lehine olduğuna ve çalışanları daha fazla sistemde kalmaya teşvik edeceğini" kaydeden Güney, sigortalılar, ne kadar fazla süre sistemde kalıp, prim ödüyorsa o oranda emekli maaşlarının artacağını belirtti. Güney, şu anda emekli maaşları ile prime esas kazanç arasında sağlıklı bir oran bulunmadığını vurguladı.

Tasarıda, sigortalıya emekli aylığı bağlanırken TÜFE oranına ek olarak gelişme hızının (refah payı) yüzde 30'unun yansıtılması şeklinde öngörülen güncelleme katsayısı konusunda ise hiçbir değişikliğin yapılmadığını ifade eden Güney, diş protezle ilgili maddede de 18 ve 45 yaş sınırları ile yüzde 50'sinin kurum tarafından karşılanmasının tasarıdan çıkarılması konusunda uzlaşıldığını bildirdi. Güney, bunun diş protezde mevcut yasadaki uygulamanın devamı anlamına geldiğini, yürürlükteki yasadaki gibi hastaların yüzde 10-20 katılım payı uygulamasının sürdüğünü kaydetti.

-"BİLİMSEL VERİLERE DAYANIYOR"-
Fiili hizmet zammı maddesinde de bir değişiklik yapılmadığına işaret eden Güney, fiili hizmet zammı alması gereken mesleklerin, 5 ayrı yönetmeliğe bakarak, bilimsel verilere dayandırılarak belirlendiğini sosyal taraflara açıkladıklarını ifade etti. Güney, sosyal taraflara, bu yönteme uygun şekilde fiili hizmet zammından yararlanması gerektiğini düşündükleri başka meslekler varsa kendilerine bildirmelerini, bunu
değerlendireceklerini ilettiklerini kaydetti.

-"ÜZERİNDE DÜŞÜNÜLEBİLECEK KONULAR"-
Bu konular dışında bir de üzerinde düşünebileceklerini ifade ettikleri konuların da bulunduğunu belirten Güney, emzirme yardımı ile cenaze yardımı konularında SGK Yönetim Kurulunun rakam teklif etmesi ve bakanlığın onaylamasının düşünüldüğünü, gerekirse TBMM Genel Kurulunda bu yönde bir önerge verilebileceğini söyledi. Güney, mevcut yasaya göre emzirme yardımının SSK'lılara bir defaya 52 YTL olarak uygulandığını, 5510 sayılı yasada asgari ücretin üçte biri olarak öngörüldüğünü, ancak uygulamaya girmediğini, bunun daha sonra Bütçe Kanunu ile asgari ücretin 10'da biri olarak 6 kez verilmesi şeklinde karara bağlandığını hatırlattı. Güney, cenaze yardımın da mevcut yasaya göre 1 asgari ücret tutarında olduğunu ifade etti.

Tasarıda ölüm aylığı bağlanması için 1800 gün prim ödeme şartının öngörüldüğünü hatırlatan Güney, sosyal tarafların borçlanma hariç 5 yıl ve 900 gün prim ödeme şartı getirilmesini talep ettiklerini, bu şekilde uygulanmasının düşünüldüğünü bildirdi. Yürürlükteki yasada, ölüm aylığı bağlanması için Emekli Sandığında 3600 gün prim ödeme şartının bulunduğunu belirten Güney, 3599 gün prim ödedikten sonra hayatını kaybeden bir sigortalının bu haktan yararlanamadığını ifade etti. Güney,
tasarıda bu konudaki prim gün şartının 1800 güne çekilmesinin yer aldığını belirterek, daha önceki dönemlerde prim ödeme gün sayısı 1800 ile 3600 arasındaki bir rakam olduğu için aylık bağlanmayanların da bundan yararlanarak aylık bağlatmalarına imkan tanındığını kaydetti.

-"EVLENME YARDIMINDA EŞ, KAPSAM DIŞI"
Tasarıda, eş ve kız çocuğuna 12 aylık tutarında evlenme yardımının yer aldığını hatırlatan Güney, sosyal tarafların eşin kapsamdan çıkarılmasını, buna karşın kız çocuğuna 24 aylık tutarında evlenme yardımında bulunulmasını önerdikleri ifade etti. Güney, evlenme yardımı konusunun sosyal tarafların talepleri doğrultusunda değiştirilebileceğini bildirdi.

İş kazası ve meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezlik konusunda da bir alt sınır getirildiğini belirten Güney, tasarıda, iş göremez kişinin bakıma muhtaç olması halinde bağlanacak aylığın asgari ücretin yüzde 85'inin altında olamayacağının yer aldığını kaydetti.

Tasarıda sigortalının, hizmet akdi feshedildikten sonraki 10 günlük süreçte sağlık hizmetlerinden yararlanmasının öngörüldüğünü hatırlatan Güney, sosyal tarafların, sigortalının, bu 10 günün ardından 90 gün daha sağlık hizmetinden yararlanma hakkının bir maddeyle eklenmesi talepleri olduğunu belirtti. Güney, 10 günün ardından 90 gün daha bu 90 günlük süreçte sigortalının prim borcu olup olmadığına bakılmaksızın, sağlık hizmetinden faydalanılmasına yönelik bir maddenin eklenebileceğini bildirdi.

Güney, mevsimlik işçilerin hizmet akitlerinin askıya alınması ile feshedilmesi arasındaki süreçte Genel Sağlık Sigortası primlerinin çalıştıkları kamu kurumunca ödenmesinin de tasarıya eklenebileceğini kaydetti.

Sosyal güvenlik açıklarının mevcut sistemle devam edilirse yüzde 7'lere ulaşacağının hesaplandığını anlatan Güney, reform devreye girdikten sonra en geç 2050'lerde açıkların yüzde 1'ler düzeyine inmesini bekledikleri ifade etti.

SGK Başkan Vekili Tahsin Güney, asıl sorunun sisteme aktarılan kaynakların doğru yerlere gitmemesinden kaynaklandığını, bu kadar sosyal transfer yapılmasına rağmen hala yoksulluk oranının yüzde 18 olduğunu söyledi.